مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل زانو نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و افزایش ماندگاری نتایج جراحی دارند. این نکات، از رعایت اصول روزمره تا انجام تمرینات مناسب، به شما کمک می‌کنند تا با اطمینان بیشتری به فعالیت‌های دلخواه خود بازگردید. تعویض مفصل زانو گامی بزرگ برای زندگی بدون درد است، اما موفقیت کامل آن به دقت در رعایت این مراقبت‌ها بستگی دارد. برای اطلاع از نکات مراقبتی بعد از عمل تعویض مفصل زانو تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
مراقبت‌های پس از جراحی تعویض مفصل زانو چه مواردی را در بر می‌گیرد؟
هنگام ترخیص از بیمارستان، لازم است که بیمار از عصا یا واکر برای حرکت به کار بگیرد. این نیاز تا چند هفته پس از جراحی ادامه دارد و نیاز به کمک یکی از اعضای خانواده یا دوستان برای همراهی با بیمار برای رفتن دارد.
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، پانسمانی بر روی بخیه‌ها قرار می‌گیرد که در هفته‌ای اول پس از عمل، معمولا در مطب پزشک تعویض می‌شود. بخیه‌ها اکثرا قابل جذب هستند و نیاز به برداشتن آن‌ها ندارد؛ اما اگر غیر قابل جذب باشند، باید بعد از ده تا بیست روز از بیماری کشیده شوند.
به طور معمول، برای بهبود زانوی عمل شده، شش تا دوازده ماه زمان لازم است. بیمار حدود چهار تا هشت هفته پس از عمل می‌تواند بدون استفاده از عصا یا واکر حرکت کند.
فیزیوتراپی نیز یک بخش مهم از مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل زانو است؛ این تمرینات برای تقویت عضلات و بهبود حرکت مفصل زانو انجام می‌شود. پس از پایان دوره نقاهت و انجام تمرینات فیزیوتراپی، بیمار می‌تواند بدون احساس درد بعد از تعویض مفصل زانو، به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازد.
توجه به شرایط فیزیکی بیمار و پیشرفت در فیزیوتراپی می‌تواند مدت زمان نیازمند برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره را تعیین کند. مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل زانو به افزایش طول عمر و دوام تعویض مفصل زانو کمک می‌کند.
فعالیت‌های بعد از تعویض مفصل زانو چیست؟
بیمار باید تا جای ممکن در خانه استراحت کند. پس از چند روز از جراحی، می‌توان با استفاده از عصا یا واکر و با قدم زدن در فواصل کوتاه، به تدریج شروع به حرکت کرد. در هنگام راه رفتن، باید از وارد شدن فشار بیش از حد به مفصل زانو پرهیز شود.
فعالیت‌هایی مانند ورزش و دوچرخه‌سواری تا چند هفته بعد از جراحی توصیه نمی‌شود. با پیشرفت در بهبودی مفصل زانو، بیمار قادر به انجام این فعالیت‌ها خواهد بود.
نشستن بیش از یک ساعت توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است باعث افزایش تورم در پا شود.
رانندگی معمولا تا چهار هفته بعد از جراحی ممنوع است.
بلند کردن اجسام سنگین بیش از ۵ کیلوگرم تا چند هفته بعد از جراحی توصیه نمی‌شود.
رژیم غذایی بعد از تعویض مفصل زانو
بعد از ترخیص از بیمارستان، بیمار می‌تواند به رژیم غذایی معمول خود باز گردد. اما برای پیشگیری از یبوست، توصیه می‌شود از یک رژیم غذایی سالم، متعادل و دارای فیبر استفاده کند. همچنین، نوشیدن مقدار کافی آب و سایر مایعات نیز توصیه می‌شود. به طور کلی تغذیه بعد از تعویض مفصل زانو اهمیت زیادی دارد.
مصرف دارو بعد از تعویض مفصل زانو
پزشک دستورات لازم را برای زمان شروع مصرف داروها به بیمار اعلام خواهد کرد. مصرف داروهای رقیق‌کننده برای جلوگیری از تشکیل لخته خون ضروری است، اما این داروها باید حتما زیر نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرند؛ زیرا ممکن است عوارضی مانند خونریزی داشته باشند.
مراقبت از زخم های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
پانسمان بعد از تعویض مفصل زانو روی زخم قرار می‌گیرد، علاوه بر حفاظت از زخم، به تسریع در بهبودی کامل بعد از تعویض مفصل زانو کمک می‌کند. این پانسمان باید هنگام استحمام تعویض شود. ناحیه مورد نظر باید با آب ولرم تمیز شده و سپس به طور کامل خشک شود.
استفاده از یخ برای کاهش تورم و حفظ استحکام زانو
استفاده از کمپرس یخ به مدت ده تا بیست دقیقه در طول روز می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. با رعایت این نکات و مراقبت‌ها، بیمار می‌تواند دوره نقاهت را به طرز راحت‌تری پشت سر بگذارد.
تمرینات مناسب برای حفظ سلامتی زانوها پس از جراحی تعویض مفصل
ورزش کردن بعد از تعویض مفصل زانو ابزار اصلی برای حفظ قدرت و انعطاف زانوهاست. ورزش‌های ساده‌ای که می‌توانید در خانه انجام دهید، می‌توانند به تقویت و تحرک درست زانوها کمک کنند. پس از آسیب یا جراحی زانو، فیزیوتراپیست به بیمار توصیه می‌کند که ورزش‌های مشابه این‌ها را انجام دهد تا بهبود یابد و به فعالیت‌های روزانه‌اش بازگردد.
حرکت چهار سر ران
یک روش ساده برای تقویت عضلات چهار سر ران و حمایت بیشتر از مفصل زانو این است:
1. به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را صاف کنید.
2. با فشار دادن زانوها به سمت زمین، عضلات بالای ران را منقبض کنید. برای راحتی بیشتر، می‌توانید یک حوله کوچک رول شده یا وسیله‌ای مشابه را زیر زانوها قرار دهید تا زانوها به آن فشار بیاورند.
3. برای 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس استراحت کنید.
4. این حرکت را برای 10 بار تکرار کنید.
حرکت سرسره پاشنه
برای رسیدن به حالت خمیده و صاف زانوها، می‌توانید این تمرین را انجام دهید. این تمرین به کمک خم شدن کامل و صاف شدن کامل زانوها می‌آید. برای انجام این تمرین، به صورت زیر عمل کنید:
1. در حالت دراز کشیده باشید و زانوهای خود را در وضعیت صاف قرار دهید. سپس زانوهای خود را تا حد امکان به هم نزدیک کنید اما کف پای خود را از زمین بلند نکنید.
2. به زانوها اجازه دهید تا حداکثر خم شوند و برای دو تا سه ثانیه در این حالت باقی بمانید. سپس به وضعیت اولیه بازگردید.
3. این تمرین را برای 10 بار تکرار کنید.
این تمرین ورزشی به کاهش محدودیت حرکتی که ناشی از آرتروز زانو است، کمک می‌کند.
حرکت چهار سر ران کوتاه
این تمرین ورزشی راهی ایمن برای تقویت عضلات چهارسر ران است، به ویژه بعد از جراحی‌های زانو. برای انجام این تمرین:
1. به پشت دراز بکشید.
2. یک حوله کوچک رول شده، یک بطری استوانه‌ای یا یک رول دستمال را زیر زانوها قرار دهید.
3. هنگامی که زانوها را صاف می‌کنید، عضلات چهارسر ران را فشرده کنید و پاشنه پاها را بلند کنید. زانوها باید بر روی حوله قرار گیرند.
4. زانوها را به‌طور کامل صاف کرده و فشرده کنید تا به حالت کاملا صاف و مستقیم باقی بمانند.
5. در این وضعیت برای 3 ثانیه مانده و سپس به آرامی عضلات را شل کنید.
6. این حرکت را برای 10 بار تکرار کنید.
7. سعی کنید این تمرین را به آرامی و با ثبات انجام دهید و اگر درد احساس کردید، تمرین را متوقف کنید.
حرکت بلند کردن پای صاف
یک روش فوق‌العاده برای تمرین عضلات زانو و لگن به صورت همزمان، بلند کردن پا در وضعیت کاملا صاف است. این تمرین ورزشی می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه بازتوانی پس از جراحی زانو یا آسیب به زانو انجام شود و همچنین برای پیشگیری از مشکلات زانو مفید است.
- در حالت خوابیده، یک زانو را خم کنید و زانوی دیگر را صاف کنید.
- عضلات پا را در بالای ران‌ها و در وضعیت صاف پاها، تنش دهید.
- زانوها را مستقیم نگه دارید و پاها را تقریباً ۳۰ سانتی‌متر بلند کنید.
- در این حالت برای ۲ تا ۳ ثانیه باقی بمانید و سپس به آرامی پاها را پایین بیاورید.
- این تمرین را ده تا پانزده بار تکرار کنید.
با استفاده از یک کش به دور ران‌ها یا پاها، می‌توانید این تمرین ورزشی را سخت‌تر و چالش برانگیزتر کنید. همچنین، می‌توانید این تمرین را در حالتی که به پهلو یا روی شکم دراز کشیده‌اید، انجام دهید تا عضلات پشت و باسن و همچنین همسترینگ تقویت شود.
سخن پایانی
بنابراین مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل زانو شامل استراحت، تعویض پانسمان، تمرینات فیزیوتراپی، مصرف داروها، رعایت رژیم غذایی، استفاده از کمپرس یخ و حرکات فشرده کننده عضلات است. این مراقبت‌ها به بهبودی سریع‌تر و بازگشت به زندگی فعال کمک می‌کنند.
