عوارض تعویض مفصل زانو میتوانند متنوع باشند. از جمله عوارض متداول میتوان به از دست دادن حرکت زانو و درد اشاره کرد. اما عوارض شدیدتر که نیاز به جراحی اصلاحی دارند شامل عفونت تعویض مفصل، خونریزی غیرمنتظره در مفصل زانو، و شل شدن پروتز هستند. در ادامه به شایعترین عوارض تعویض مفصل زانو و راههای جلوگیری از بروز آن، میپردازیم.
شایعترین عوارض تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو (TKR) به طور کلی بهبود عملکرد زانو را در 90 درصد موارد فراهم میکند، اما در برخی موارد ممکن است پس از این جراحی، عوارضی نیز ایجاد شود.
برخی عوارض شایع تعویض مفصل زانو عبارتند از:
- کلیک کردن یا پاپ کردن
- شل شدن
- آسیب عصبی
- تورم و سفتی زانو
عواملی مانند سن، وضعیت سلامت و فعالیتهای شما پس از جراحی تعویض زانو میتوانند در مواجهه با عوارض مختلف نقش مهمی ایفا کنند. در صورتی که دو سال پس از عمل هنوز هم با مشکلاتی مانند درد زانو روبرو هستید، مشورت با یک جراح زانو ماهر مانند دکتر منصور رضایی میتواند به شما کمک کند تا مشخص شود آیا مشکلات دیگری وجود دارد یا خیر.
کلیک کردن یا تق تق کردن زانو
بعد از جراحی تعویض زانو، صداهایی مانند کلیک، ساییده شدن و کوبیده شدن زانو اغلب به عنوان عوارض جانبی رایج ظاهر میشوند. به گفته بهترین جراح زانو، بسیاری از افراد پس از خم شدن یا راه رفتن، صدای تق تق یا کلیک را میشنوند.
معمولا، این صداهای زانو یا کلیک زانو، در چند هفته اول پس از جراحی ظاهر میشوند، زیرا تورم کمتر میشود و دامنه حرکتی بهبود مییابد. با گذر زمان تا سه ماه پس از جراحی، این صداها ممکن است به تدریج کاهش یابند و صرفاً با افزایش فعالیت بدنی مشاهده شوند.
درد زانو
طبیعی است که بیماران تا شش ماه پس از جراحی مقداری درد را تجربه کنند؛ با این حال، اگر درد شش ماه پس از عمل ادامه یافت، بهطور کلی میتوان آن را درد مزمن زانو در نظر گرفت.
پزشکان متخصص زانو بر طبق بررسیهای فراوان، به مطالعات جامعی پیرامون تعویض کامل زانو پرداختهاند. یافتهها نشان میدهد که حدود 20 درصد از بیماران از درد گزارش میدهند. همچنین، احتمال وجود درد پس از عمل تعویض کامل زانو حتی ممکن است بیشتر از تخمینات اولیه باشد، زیرا برخی از بیماران ممکن است این درد را گزارش نکنند.
سفتی زانو
هدف اصلی از تعویض مفصل زانو، بازگرداندن حرکت زانو است و این جراحی معمولا برای افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، انجام میشود. به طور معمول، پس از عمل، سفتی زانو باید طی شش تا هفت هفته برطرف شود و در مدت زمان کوتاهی پس از آن، بیماران باید بیشترین میزان حرکت ممکن را در زانو خود تجربه کنند.
اما اگر فردی قبل از جراحی تعویض کامل مفصل زانو، با سفتی زانو مواجه بوده و جراح نتواند مشکلات آناتومیکی را که باعث سفتی میشود رفع کند، ممکن است دامنه حرکتی زانو پس از جراحی بهطور کامل بهبود نیابد. به علاوه، عادات و فرم زندگی مرتبط با سفتی زانو میتوانند بعد از جراحی نیز به محدودیت حرکت زانو کمک کنند. در نهایت، خطاهای جراحی خاص در طول تعویض مفصل زانو ممکن است عملکرد زانو را تحت تأثیر قرار دهند و باعث سفتی زانو بعد از جراحی شوند.
آسیب عصبی
آسیب عصبی ممکن است در طول جراحی اتفاق بیفتد، اما معمولا در عرض شش ماه از بین میرود. علائم آسیب عصبی شامل درد، احساس سوزن سوزن شدن در ساق پا و بی حسی در ساق یا پا است.
جراحان در طول جراحی ممکن است پوست و ماهیچه را برش دهند و آن را بکشند. بنابراین، فشار، کشش یا برش میتواند به اعصاب پا یا اطراف مفصل آسیب برساند.
جراحی زانو ممکن است شامل اتصال پروتزهای مخصوص به زانو باشد تا جریان خون در پا را محدود کند. این محدودیت ممکن است باعث فشار وارد شدن به اعصاب شود و در نتیجه آسیب ببینند. احتمال دارد این عوارض، مدت زمان بهبودی کامل بعد از تعویض مفصل زانو را افزایش دهند.
راه های پیشگیری از عوارض تعویض مفصل زانو
برای جلوگیری از عوارض پروتز زانو، اجتناب از نشستنهای طولانی ضروری است. همچنین، در هنگام نشستن یا دراز کشیدن، پاها را در وضعیت بالاتری نسبت به بدن نگه دارید. همچنین با نحوه صحیح خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو میتوانید از لخته شدن خون پس از عمل جلوگیری کنید. به علاوه، مصرف داروها باید بر اساس دستور پزشک و بدون خودسرانه بوده تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
نتیجه گیری
جراحی تعویض مفصل زانو به عنوان یک روش استاندارد شناخته میشود که برای بسیاری از افراد تحرک و کیفیت زندگی را بهبود میبخشد. برای اطمینان از نتایج مثبت، بهترین رویکرد اجرای دستورالعملهای جراح است. همچنین، مطمئن شدن از پرسش و راهنمایی درباره مراقبت از مفصل مصنوعی زانو بسیار اساسی است. انتخاب یک پزشک متخصص ارتوپد ماهر نیز میتواند در کاهش عوارض بسیار مؤثر باشد. کمتر از 2 درصد از هر 100 نفر بعد از جراحی تعویض مفصل زانو به مشکلات جدی مبتلا میشوند و این معمولا به وضعیت سلامتی فرد قبل از جراحی بازمیگردد.